Τραγούδια και μουσικές που χρησιμοποιήθηκαν σε βασανιστήρια και εκτελέσεις

Το άκρον άωτον του παραλογισμού: Τραγούδια και μουσικές που υμνούν την ελευθερία την αγάπη και την ομορφιά, χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα βασανισμού, ακόμη και ως υπόκρουση σε εκτελέσεις. Τραγούδια διάσημων ξένων καλλιτεχνών όπως οι Julio Iglesias, Christina Aguilera, Neil Diamond, Bruce Springsteen αλλά και πολύ γνωστών ελλήνων, όπως οι Θέμης Ανδρεάδης, Δήμος Μούτσης κ.α.

Η κλασική μουσική χρησιμοποιήθηκε από τους ναζί, ως μουσική υπόκρουση ενώ οδηγούσαν τους Εβραίους για εκτελέσεις με θανατηφόρα αέρια (και μετά τα πτώματά τους στους φούρνους), 

Η Μπέρρυ Ναχμία, η οποία ήταν κρατούμενη στο Άουσβιτς, αλλά επέζησε από τον ναζιστικό εφιάλτη, έγραψε το βιβλίο «Κραυγή για το Αύριο», με τις αναμνήσεις της από την περίοδο αυτή όταν βρέθηκε στο σημείο μηδέν της ανθρώπινης ύπαρξης. Στο βιβλίο της, μεταξύ άλλων συγκλονιστικών γράφει: 

«Και ενώ οι θάλαμοι αερίων δούλευαν συνέχεια και βγάζαν φωτιές και καπνούς, κατάδικοι βιρτουόζοι προερχόμενοι από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης και Ρωσίας, με τα βιολιά τους «Στραντιβάριους» και «Αμάτι» που είχαν κουβαλήσει μαζί τους σε αυτό τα παραπλανημένο τους ταξίδι, είχαν διαταγή, σαν Κομάντο Ορχήστρας, να μας παίζουν Μότσαρτ…»

Στην Ελλάδα στα χρόνια της χούντας

Είναι γνωστές  οι μαρτυρίες πολλών που βασανίστηκαν στο ΕΑΤ/ΕΣΑ επί χούντας: Τα μεγάφωνα έπαιζαν στη διαπασών και συνεχόμενα, τραγούδια όπως «Ο Ταρζάν» του Γιάννη Μαρκόπουλου, «Ολοι θα ζήσουμε» («Τα παιδιά», του Γιώργου Κοινούση, «Ασπρα, κόκκινα, κίτρινα μπλε», «Ο Στέφανος» (1972) του Δήμου Μούτση κ.α.

Ποιος ο λόγος τέτοια ωραία (και στην ουσία τους, αντιχουντικά) τραγούδια να χρησιμοποιηθούν από τους χουντικούς ως μέσα βασανισμού πολιτικών κρατουμένων;

Αυτός ο παραλογισμός, οδήγησε πολλούς να αμφισβητήσουν τις μαρτυρίες, και να ισχυριστούν πως όλα αυτά είναι φήμες και τέτοιου είδους βασανιστήρια δεν συνέβαιναν επί χούντας.

Αρκετοί είναι αυτοί που διατυπώνουν την ερώτηση... 

«Πώς ο «Ταρζάν», ένα αντιχουντικό, στην έστω και κρυμμένη βάση του, τραγούδι, το χρησιμοποιούσαν οι ΕΣΑτζήδες για να βασανίζουν τους κρατούμενους; Δεν είναι αστείο αυτό; Δεν είναι παράλογο;»

Η απάντηση είναι πως ναι, είναι παράλογο, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι και αληθινό γεγονός. Είναι παράλογο όσο παράλογη ήταν και η χούντα. 


Και το φαινομενικά παράλογο, γίνεται λογικό, εάν σκεφτείς ότι το οποιοδήποτε τραγούδι, εάν στο βάλουν στη διαπασών να το ακούς επί ώρες, μετατρέπεται σε βασανιστήριο. 

Ο Καθηγητής Darius Rejali (Πολιτικές Επιστήμες στο Reed College) σε μελέτη που έκανε, αναφέρει πως το 1970, στις φυλακές της Αργεντινής, οι φύλακες, έβαζαν ερωτικά τραγούδια του Julio Iglesias σε συχνότητα και εντάσεις που οι κρατούμενοι ήταν αδύνατον να κοιμηθούν. Δεν έχει λοιπόν σημασία το είδος του τραγουδιού. Είναι η ένταση και η επανάληψη επί ώρες που γίνεται το βασανιστήριό σου. 

Στην torture playlist (λίστα τραγουδιών βασανιστηρίων) που δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό ιστολόγιο-περιοδικό Mother Jones στις αρχές του 2008, υπάρχουν τραγούδια που χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα βασανισμού πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Abu Ghraib και Guantanamo Bay. Τραγούδια σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως οι Eminem, Christina Aguilera, Neil Diamond, Bruce Springsteen κ.α. 

Το 2009, το αμερικανικό περιοδικό Musician, κυκλοφόρησε τεύχος με εξώφυλλο αγκαθωτό στεφάνι. Μέσα υπήρχε μεγάλο αφιέρωμα στα τραγούδια ως μέσα βασανισμού. Καλλιτέχνες όπως οι R.E.M. Pearl Jam, κ.α, ζητούσαν να μάθουν αν τα τραγούδια τους, χρησιμοποιούνταν από τον αμερικανικό στρατό σε βασανιστήρια που γίνονταν στις φυλακές «αναμόρφωσης» Guantanamo. 

Ένας τεράστιος σάλος ξεσηκώθηκε τότε, οι καλλιτέχνες διαμαρτυρήθηκαν για τις μεθόδους αυτές, και ο Πρόεδρος Ομπάμα απαγόρεψε την χρήση τέτοιων «τεχνικών ενισχυμένης ανάκρισης» δηλαδή, των ψυχολογικών βασανιστηρίων.

Η Catherine Hoad ( Phd σε Media, Music, Communications και Cultural Studies, στο Macquarie University) σε δημοσίευσή της αναφέρει πως το τραγούδι Enter Sandman των Metallica παιζόταν στη διαπασών επί 72 ώρες στις στρατιωτικές φυλακές Guantanamo Bay. Ακολουθούσε ένα διάλειμμα ησυχίας και ξανά πάλι.